Bebeklerde Tat ve Koku alma Duyusu
Bebeklerde Tat ve Koku alma Duyusu
Tat alma duyusu bebeklerin özellikle ilk iki yılında dünyayı tanımak için sürekli kullandıkları bir yoldur. Yapılan bazı araştırmalara göre tat alma duyusu hamileliğin sekizinci haftasında belirmeye başlar ve 13 hafta sonra bir yetişkin ile aynı seviyeye ulaşır. Tat alma duyusu hamileliğin 15. haftasında çalışmaya başlıyor, bu da demek oluyor ki anne karnındaki bebek, doğuma kadar yaklaşık 25 hafta boyunca tat alabiliyor.
Bebeklerin aslında tadına baktıkları ilk şey, içinde yüzdükleri amniyon sıvısı. Amniyon sıvısının içeriği de tıpkı anne sütünde olduğu gibi annenin yediği besin maddelerinin tat ve aromalarını taşıyor. Yapılan son araştırmalara göre tatlı yiyen anne adaylarının anne karnındaki bebeklerinin yutma hareketlerinin arttığı ve ekşi besinler yiyen anne adaylarının karnındaki bebeklerinin ise yutma hareketlerinin azaldığı gözlemlenmiş. Bununla birlikte koku alma duyusunun da bu duruma etkisi var. Biliyoruz ki anne karnındaki bebeğin koku duyusu da 6. haftada gelişmeye başlıyor ve 14. haftada oldukça iyi bir duruma ulaşıyor.
Yeni doğan bebeklerin de anne sütünün korkusuna karşı zaafları olduğunu biliyoruz; bu durumun da anne karnında süte benzer bir kokuyu öğrendikleri ve doğumdan sonra da bu kokuyu hatırladıkları düşünülüyor. Anne rahminde annelerinin sütünün tadına ve korkusuna aşina olan bebekler, doğum sonrasında da anne sütüne daha çabuk adapte olabiliyorlar.
MİNİK DİNLEYİCİLER İŞ BAŞINDA!
Anne-babaların, anne karnındaki bebeklerine kitap okuması, müzik dinletmesi ve onlarla konuşmaları bebekleri düşünsel ve duygusal açıdan çok olumlu bir şekilde etkiliyor. Yeni çalışmalar doğmamış bebeklerin 24. hafta itibariyle sürekli dinlediklerini gösteriyor. Dinleyecek çok şeyleri oluyor, çünkü anne rahmi aslında oldukça gürültülü bir yer. Annenin ve babanın sesi rahim içindeki seslere göre daha sessizdir, ama yine de bu sesleri duyabiliyorlar. Ama tabii ki bir bebeğin en çok duyduğu ses aslında annesinin ritmik kalp atışlarıdır.
Doğmamış bebek için bu kalp ritmi aslında çok şey anlatıyor; annenin kalp ritmi korunduğu sürece bebek her şeyin yolunda olduğunu biliyor. Doğum sonrasında anneleri ile ten tene temas yapan bebekler hemen sakinleşiyorlar, çünkü annelerinin kalp ritmini duymak onları oldukça rahatlatıyor. Doğmamış bir bebeğe günde bir kaç dakika bile sakin bir müzik dinletmek o bebeğin daha sakin ve rahat hissetmesini sağlayabilir.
Hatta elias Carnetti; annemizin kalp atışlarının hatırasının müzik zevkimizi etkilediğini söylüyor.
Anne ve babaların anne karnında iken bebeklerine söyledikleri ninnileri veya şarkıları doğum sonrasında bebeklerine söylediklerinde bebeklerin sakinleştiklerini çok net bir şekilde görebiliyoruz. Bu da bize anne karnındaki bebeklerin dinlendikleri müzikleri doğumdan sonra da hatırladıklarını gösteriyor.
BEBEKLERDE ÖĞRENME ÖZELLİKLE DİLLE İLGİLİ ÖĞRENME SÜRECİ ANNE KARNINDA BAŞLIYOR. BU SÜREÇ EBEVEYNLER TARAFINDAN DOĞUMDAN SONRA DA DESTEKLENİRSE, BEBEKLERİN FİZİKSEL, DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMLERİ OLUMLU ETKİLENİYOR.
BEBEKLER NE ZAMAN GÖRMEYE BAŞLAR?
Doğmamış bebekte en son gelişimini tamamlayan duyu, görme duyusudur. Rahimdeki cenin 16. haftadan itibaren ışığa karşı oldukça duyarlıdır. Yine bu haftadan itibaren giderek artan bir şekilde ışık gibi görsel uyaranlara güçlü yanıtlar verdiği gözlenmiştir. Yapılan bir araştırmada annenin karnına ışık tutulduğunda bebeklerin bu durumdan rahatsız oldukları ve hareketlendikleri saptanmış ve bir başka çalışmada ise anne karnına ışık tutulduğunda bebeklerin kalp atımına bakılmış. Anne karnında iken ışık tutulan bebeklerin kalp atımlarında oldukça fazla bir şekilde dalgalanma olduğu bilgisi elde edilmiştir.
Doğdukları zaman bebekler çok az bir görme yetisine sahip olurlar. Görme yetisi, anne karnında başlasa da gelişimi zamanla olur. Bebeklerde görme duyusunun gelişimi diğer duyuların gelişiminden daha geç gerçekleşir, fakat doğumdan sonra da bebekler ışığa karşı hassasiyet gösterir ve çok fazla ışığa maruz kaldıklarında gözlerini kırpıştırıp başlarını arkaya atarlar.
RÜYA GÖREBİLİYORLAR…
Yeni doğan bir bebeğin günün çok büyük bir kısmını uyuyarak geçirmesi gibi anne karnındaki bebek de günün büyük bölümünü uyuyarak geçirir. Hamileliğin 7. ayından sonra bebek, 24 saatin yüzde 80-90’ında uyur halde olur.
Yapılan araştırmalarda anne karnındaki bebeklerin uyuduğu ve uyku sırasında yetişkinlerde görülen hızlı göz hareketlerinin anne karnındaki bebekte de gelişmiş olduğu ultrason cihazları ile görülebilmiştir (Rapid eye movement, REM). Rüyalar da REM uykusunda görülür, b
bu nedenle anne karnındaki bebeklerin de rüya görebildikleri düşünülüyor.
BEBEK, DIŞ DUNYAYI ANNESİNİN KALP ATIŞI SAYESİNDE ALGILAR. ANNE KARNINDA DUYDUĞU EN NET SES, ANNESİNİN KALBİNİN SESİDİR. ANNE KALBİNİN SAKİN VE HER ZAMANKİ SEYRİNDE ATIŞI, BEBEK İÇİN GÜVENDESİN MESAJIDIR.
DOĞMAMIŞ BEBEKTE ACI HİSSİ
Yeni doğan bir bebeğe can acıtıcı bir harekette bulunulduğunda hemen ağlama tepkisi verdiği görülüyor. Doğum öncesine dair yapılan araştırmalar da bebekte önce dokunma duyusunun geliştiği ve ultrasonda dürtüklenen bebeklerin bu durumdan rahatsız olup duruşlarını değiştirdikleri görülmüştür. Bu nedenle anne karnındaki bebeklerin bedenlerine istenmeyen bir harekette bulunulduğunda tepki verdiklerini ve bunu hissettiklerini söyleyebiliriz.
Doğum sonrasına dair Offord Üniversitesi’nde yapılan araştırma sonuçlarına göre bebeklerin de yetişkinlere acı verdiği bilinen müdahalelerde acı hissi yaşadığı belirlendi. 10 adet sağlıklı yetişkinin ve 10 adet bebeğin incelendiği araştırmada, yetişkinin ve 10 adet bebeğin incelendiği araştırmada, yetişkinlerde acı hissine tepki veren 20 aktif beyin bölgesinin 18 tanesinin bebeklerde de aktif olduğu görüldü. Bu sırada bebeklerin acı eşiğinin de yetişkinlerden önemli derecede daha düşük olduğu belirlendi.