Sabah bulantıları Kabusunuz Olmasın

Gebelik sürecinde genel olarak ilk haftalarda görülen sabah bulantıları birçok anne adayını olumsuz etkiler. Ancak alacağınız bazı önlemler sayesinde bu dönemi daha kolay atlatabilirsiniz…

Hamilelikte sabah bulantıları her 4 gebeden 3’ünde görülen, değişik şiddetlerde olabilen bulantı durumudur. Bulantıya kusma da eşlik edebilir. Adı sabah bulantıları olmakla birlikte günün ileri saatlerinde de görülebilir. Genellikle sabahları en şiddetli halindedir. Sabah bulantılarının sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte hamilelikte olan hormonal değişikliklere bağlı olduğu düşünülmektedir. Sorumlu tutulan hormonlar gebelikte yükselen östrojen ve progesteron hormonlarıyla, plasentadan salgılanan human koryonik

Sabah bulantıları bebeği etkilemiyor, ancak…

Normalde sabah bulantıları bebeğin sağlığını ve gelişimini etkilemez. Bebek çok küçüktür. İhtiyaçları çok azdır ve annenin rezervleri bebeğin yeterli gelişimini her koşulda sağlayabilmektedir. Sabah bulantılarını yaşayan anne adaylarında düşük yapma ve erken doğum risklerinin daha az görüldüğü bildirilmektedir.

Sabah bulantıları yaşayan kadınların bebeklerinin doğumdan sonra yapılan analizlerde daha yüksek IQ düzeylerine sahip olduklarına gonadotropin (hcg) hormonudur. Sabah bulantılarının varlığı plasental gelişimin, gebeliğin sağlıklı devam ettiğinin delili olarak düşünülebilir. Sabah bulantılarının aniden kesildiği durumlarda gebeliğin iyilik hali kontrol edilmelidir.

İkiz gebeliklerde daha şiddetli, ilk gebeliklerde daha sık görülür. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Başar Önal, psikolojik faktörlerin de etkili olduğunu, çok istenen veya hiç istenmeyen gebeliklerde daha şiddetli seyredebileceğini söylüyor. Bunlarla birlikte beslenmede B6 vitamini eksikliğinin de etkisi olduğu düşünülmektedir. Sabah bulantılarının çok şiddetli olduğu, günde 3-4 kez ve daha fazla kusmanın eşlik ettiği, sıvı ve elektrolit kaybı dehidratasyon; aşırı kilo kaybı ile karaciğer böbrek yetmezliğine yol açabilen durum ise hiperemezis gravidarum olarak adlandırılır.

Gebeliklerin yaklaşık yüzde 1’inde görülen bu durum hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir. Kaybedilen sıvı ve elektrolitler tamamlanmalı, B6 vitamini ve bulantıyı kesen ilaçlar kullanılmalıdır. Hiperemezis gravidarum tedavi edilmediği takdirde dolaylı olarak bebeği etkileyebilmektedir.

Gün boyunca bol bol dinlenilmeli ve yeterli miktarda uyunmalıdır. Gebelik dönemine uygun egzersizlerle birlikte açık havada yürüyüş yapılmalıdır.

Bulantıyı önlemek için ne yapmalı?

• Yağlı, kokulu, baharatlı, sindirimi zor yemeklerden uzak durulmalı,
• Ağır kokuların olduğu ortamlardan, kokulu gıdaların pişirildiği ortamlardan uzak durulmalı,
• Sevmediği, istemediği bir gıdayı tüketmesi için gebe zorlanmamalı,
• Az az ve sık sık yemek yenilmeli,
• Sıvı alımı yemeklerle beraber değil, yemek aralarında olmalı,
• Yatak başucunda tuzlu kraker, beyaz leblebi bulundurulmalı uyanıldığında yataktayken bu gıdalar tüketilmeli, 15 20 dakika sonra kalkılmalı,
• Limonlu çay, limonata, zencefil, zencefil çayı bulantıya iyi gelir,
• Hekim bilgisi doğrultusunda uygun bulantı önleyici ilaçlar kullanılabilir.

Beslenmeniz de etkiliyor…

• Sabah yataktan kalkmadan yapılan kahvaltı bulantıları engelleyecektir. Kızarmış ekmek- peynir, tuzlu kraker, galeta, zencefilli bisküvi kahvaltı için uygun seçeneklerdir.
• Kan şekerinin düşmesi mide bulantısınaneden olur. Öğünler sık aralıklarla olmalı, öğün atlanmamalıdır. Bu öğünlerde sade makarna, pilav, sebze, meyve gibi sindirimi kolay gıdalar tercih edilmeli, kızartma, mayonez, krema gibi yağlı gıdalardan uzak durulmalıdır.Sıvı tüketimi yeterli miktarda olmalıdır. Sıvılar öğünlerle beraber değil ayrıca tüketilmelidir.
• Sıvı olarak su, limonata, limon, zencefil çayları tercih edilmelidir.
• Gebelerde kokular bulantı hissini tetiklemektedir. Özellikle kokulu, baharatlı gıdalardan sakınılmalı, bunların pişirilmesinden ve pişirildiği ortamlardan da uzak durulmalıdır.
• Yatmadan önce süt, kuru ya da taze meyve tüketilebilir.
• Hangi öğünde ne yenirse yensin mutlaka yavaş yavaş ve iyi çiğneyerek tüketilmelidir.

Gebelikte görülen sabah bulantılarında yukarda bahsettiğimiz önlemler alındığında, uygun şekilde beslenildiğinde, genellikle yeterli yanıt alınmaktadır. Bulantı ve kusmaların önüne geçilemediğinde, aşırı kilo ve sıvı elektrolit kaybı yaşandığında hastaneye yatış gerekli olabilir. Kaybedilen sıvı ve elektrolitler serumla verilirken gerekli vitamin eksikleri de yerine konabilir. Hekiminizin uygun gördüğü bulantı ilaçları kullanılabilir.

10. haftadan sonra şiddeti azalır

Hamilelik bulantıları genellikle son adet tarihinden itibaren 5-6. gebelik haftalarında başlar. 7-9. haftalar en şiddetli seyrettiği dönemdir. 10. haftadan sonra şiddeti azalmaya başlar. 12. hafta itibariyle yani ilk 3 ayın sonunda çoğunlukla düzelmekle birlikte her 10 gebeden biri 20. gebelik haftasının sonuna kadar gebelik bulantı ve kusmalarından yakınmaktadır.