Hormonlu Gıdaların Çocuklara Verdiği Zarar

HORMONLU GIDALAR MAALESEF ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR

Çocuklarımızın büyümesi için doğru beslenmeleri gerekiyor; ama çok uzun zamandır doğru beslendiklerinden emin olamıyoruz. Ne yapmalıyız?

Kabul etmemiz gerekir ki yediklerimiz yıllar içinde değişti. Daha kolay elde edilen gıdalar ve hazır ürünler tüketiyoruz. Şehrin keşmekeşinde yaşayan bizler neredeyse meyve ve sebzelerin gerçek tadını, kokusunu unuttuk. Market raflarında her meyveye her mevsim ulaşabilen çocuklarımıza sorsak acaba çileğin mevsimini bilirler mi? Çocukken arka bahçenizdeki şeftali ağacını hatırlayın, yaprakları kıvrımlı, kahverengi ve çürüktü. Üzerinde zarar veren böcekler vardı. Oysa marketlerde tablo gibi şeftaliler, parlak nektarinler var.

Bozulmayan sebzeler, renkleri cazip tabloluk meyveler market raflarını süslüyor ve bizler de daha ucuz ve kolay olduğu için bu gıdaları tüketmekte sakınca görmüyoruz. Market faturasını azaltmaya, hızlı alışveriş yapmaya çalışırken eve ne getirdiğimizden emin olamıyoruz. Kansere neden olan veya olabileceğinden şüphelenilen, çocuklarımızın büyümesine ve gelişmesine etki eden kimyasalları ve hormonları evimize taşıyoruz. Xenoestrojenler adını verdiğimiz, östrojen gibi davranan ya da östrojene benzeyen bu kimyasallar bazı sabun, şampuan, kozmetik ve temizlik ürünlerinin yanı sıra tarımda kullanılan tarım ilaçlarında da bulunuyor ve bu kimyasallarla ilaçlanmış meyve ve sebzeler çocuklarımızın gelişimini maalesef etkiliyor.

Hormonlu gıdaların tüketilmesi çocuklarda uzun vadede başka hangi sorunlara neden olur?
Erken ergenlik dışında, bu gıdaların tüketilmesiyle alerji, bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle enfeksiyon, diyabet ve kanser riski artabilir.  Özellikle tarım ilaçlarına maruz kalma; santral sinir sistemi bozukluklarına, nöronal gelişme geriliklerine neden olabilir. Endüstrileşme ile diyet alışkanlıklarının değişmesi, doğal gıdaların yerini alerjen düzeyi yüksek hazır gıdaların alması çocuklarda besin alerjilerinin görülme oranını çok yükseltti.

Yanlış, düzensiz beslenme ve onun sonucu gelişen obezite (şişmanlık), vücuda alınan katkı maddelerinin bağışıklık sistemini bozması sonucu dirençli ve sık geçirilen enfeksiyonlar ve hareketsizlik; çocuklarda pankreasın insülin üreten hücrelerine zarar vererek diyabet riskini arttırıyor. Diğer taratan kadınların en önemli hormonu olan östrojenin bir kısmı yağ dokusunda üretilir ve depolanır, böylece aşırı kilolu obez çocuklar bu hormonu daha çok üretir. Obezitenin en önemli nedenlerinden biri olan hareketsizlik ise ergenliğe erken girişi tetikleyen melatonin azalmasına neden olabilir. Bir diğer acı gerçek de hormonlu, ilaçlı gıdaların ve fastfood ürünlerinin çocuklarda sık tüketilmesi ile lenfoma, lösemi ve beyin tümörlerinde artış saptanmış olması.

Organik veya iyi tarım sertifikalı ürünlere ulaşamayanlar veya bu ürünleri alamayanlar sebze ve meyve yerken nelere dikkat etmeliler? Tarım ilaçlarına ve diğer kimyasallara maruz kalma oranını azaltmamız gerekiyor. Organik meyve ve sebze almaya çalışmak ilk adım ama aldığımız gıdanın organik olduğundan ne kadar emin olabiliriz Bu nedenle aldığımız her gıdada tarım ilacı varmış gibi hareket etmekte ve bu ilaçları vücudumuzdan uzak tutmakta yarar var.

• Tüm meyve ve sebzeleri suyla iyice yıkayın.
• Yıkadıktan sonra kuru, tek kullanımlık bir kağıt havlu ile silme işlemi tarım ilacı kalıntılarını ve bakterileri uzaklaştırmanıza yardımcı olur.
• Sebzeleri soyun veya yaprakların dış katmanını çıkarın.
• Birçok kalıntı yağda çözünebilir olduğundan, görünür yağları etlerden ayırın.
• Et ve tavuğu iyice pişirin.
• Hormonlar ve tarım ilacı alımını azaltmak için çeşitli gıdalar (organik baklagiller, tofu, fındık ve yumurta gibi et alternatifleri) tüketin.

ÇİLEK ÇOK YARARLI BİR MEYVE, AMA MASUM DEĞİL

Çilek mevsimi geldi ve şu aralar çilekler görüntüsel olarak inanılmaz düzgünler. Her gün çilek yemeli mi çocuklar veya bunun sınırlaması ne olmalı? Ne kadar yemeliler?  Taze, güzel ve kıpkırmızı bir çilekten daha leziz bir meyve yoktur sanırım. Tatlı ve lezzetli olmasının yanı sıra, çilek oldukça yararlı bir meyve. C vitamini, folat, potasyum ve bol lif içerir. Çileğin içinde bulunan antosiyanin isimli bir maddenin orta yaşlı kadınlarda kalp krizi ve felç riskini azalttığını gösteren çalışmalar var. Hatta bazı araştırıcılar çileğin, Alzheimer’dan korunmak için de oldukça yararlı olduğunu düşünüyorlar.

Çileğin diğer meyvelerden daha fazla şekere sahip olduğunu düşünürsünüz; oysa ki çilek en popüler 4 meyveye (portakal, muz, üzüm, elma) kıyasla daha düşük miktarda şeker içerir ve bu nedenle diyabet riskini de azaltır. Ayrıca çilekte, portakaldan daha fazla C vitamini var! Bir fincan, yani 8 adet çilek, orta boy bir portakaldan daha fazla C vitamini içerir. C vitamini, antioksidan özellikleriyle bilinir ve vücudu kanser dahil birçok hastalığa karşı korur. Ancak ne yazık ki her yıl, kirli olarak bilinen en yüksek düzeyde tarım ilacı kalıntısına sahip meyve ve sebze listesinin en başında çilek geliyor. Organik çilek alma konusunda ısrarcı olmalıyız. Ayrıca ne yazık ki çilek alerjen içeren bir meyve ve sıkça alerjisi görülüyor. Bu nedenle yerken abartmamakta yarar var. Eğer alerjisi yoksa, çocuğumuza mevsiminde günde 8 adet organik çilek yedirebiliriz. Aynı şekilde yeşil biber, kırmızı biber, domates, salatalık gibi gıdalar da her mevsim var ve bazı çocuklar bunları çok seviyor.

Çocuklara bu besinleri verirken en çok nelere dikkat edilmeli?

Altın kural bahçenizden toplasanız bile, yemeden önce yıkadığınızdan emin olun. Ürünü iyice durulamak, toz, kir veya kimyasal kalıntı bulunmadığından emin olmak son derece önemli! Ayrıca, meyve ve sebzeleri temizlemek için özel bir temizleme fırçası kullanabilirsiniz. Meyve ve sebzelerinizi yıkamak yeterli değil, bunları tek kullanımlık kağıt havlularla iyice kurutmak çok önemli. Bu sayede kalan tüm tarım ilacı kalıntılarını uzaklaştırmış olacaksınız ve çocuğunuz daha güvenli bir şekilde yiyecekleri tüketebilecek. Sadece sebzeler değil, hayvanlar da hormonla şişiriliyor.

Neler yapılmalı, nasıl korunulmalı bu konuda? 

Sadece meyve ve sebzelerde değil, FDA’ya göre (Gıda ve İlaç Dairesi) süt sığırlarında, dana veya kümes hayvanlarında büyümeyi hızlandırmak için onaylanmamış steroid hormonları kullanılıyor. Bununla birlikte, 1950’lerden beri, FDA östrojen, progesteron ve testosteron dahil olmak üzere besinlerimizde sentetik steroid hormonlarına izin veriyor. FDA bu hafif miktarlarda eklenmiş hormonların riskinin minimum olduğunu söyledi, ama bazı bilim adamları, en düşük seviyede bile olsa kullanılan bu hormonların ‘güvenli’ olmadığını iddia ediyor. Küçük çocuklar çok düşük östrojen seviyelerine bile çok hassaslar ve işte ergenliklerini tetikleyen, bu minicik, masum görülen hormon olabilir. Soya formülü içeren mamalar, fitoöstrojen adı verilen bitkisel östrojenler içeriyor ve özellikle bebeklerde gelişim olumsuz etkileniyor. 2012 yılında yayınlanan ve 2920 kız çocuğu üzerinde yapılan bir çalışmada soya formülü ile beslenen çocukların % 25’inde erken menarş (ilk regl kanaması) gözlenmiştir.