Çocuklarda İşitme Kaybı Neden Olur?
Bir çocuk sahibi olmanın ve gelişimine katkıda bulunmanın mutluluğuna paha biçilemez! Peki, gözünüzden bile sakındığınız biricik varlığınızın işitme kaybı sağlığı ile ilgili gelişimini de takip ediyor musunuz?
Yeni doğan döneminden itibaren işitme iyi olmadığında, bebeklerin konuşmalarında gecikmeler ve ileri derece işitme kayıplarında, hiç konuşamama gibi sorunlar görülebilmektedir. Bu durum çocukların zekâ gelişimini de önemli ölçüde etkiler. Daha ilerleyen dönemlerde hafif işitme kayıpları dâhi, okullarda, kreşlerde öğrenme geriliklerine ve sosyal uyumsuzluklara yol açar. Bu tür sağlık sorunları yaşayan çocuklar, ilerleyen dönemlerde bir meslek sahibi olma ve sosyal hayat kurma yeteneklerini kaybedebileceklerini söyleyen KBB – Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen, çocuklarda işitme kayıpları ile ilgili merak edilenleri açıklıyor.
Bebekler 2-3 aylıktan itibaren sese tepki verirler, sese doğru yönelirler ya da yüksek ve ani seslerde ürkme belirtileri verirler. Bebekler ilerleyen yaşlarında gülümseyerek de sese tepki verebilirler. Ebeveynler, bebeklerin vermiş olduğu tepkileri çok iyi analiz etmelidir. 1 yaşını doldurmuş bebekler ise, sese sesle tepki verirler. Bu yaş aralığındaki bebeklere seslenildiği zaman sese doğru hareket ederler ya da emeklerler. Her anne baba, bu tepkiler olmadığında şüphelenmelidir. Ancak çocuğunuz konuşma yaşı gelmesine rağmen hala konuşamıyorsa o zaman mutlaka uzman bir hekime danışmalısınız.
Çocuğunuz Seslendiğinizde Bakmıyorsa Dikkat!
Bebeklikte ve erken çocuklukta herhangi bir işitme kaybı olmayan bireylerde, seslenildiğinde bakmama, televizyon ya da müziğin sesinin fazla açılması gibi durumlar sonradan gelişmekte olan bir işitme kaybının habercisi olabilir. Bu bulguları ebeveynler fark edememiş olabilir. Bazen de aile büyükleri, kreş ya da okuldaki öğretmenler tespit ettikleri işitme kayıpları konusunda uyarıda bulunabilir. Yapılan bu uyarıları dikkate almalısınız.
ERKEN MÜDAHALE RİSKİ AZALTABİLİR
Ülkemizde doğan çocuklar, işitme kayıplarının saptanması açısından çok şanslılar. Çünkü Sağlık Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu özel protokoller doğrultusunda doğan her çocuk, işitme taramasından geçirilir ve doğumsal işitme kayıpları açısından problem tespit edilen çocuklar, ileri testlere yönlendirilirler. Buradaki amaç işitme kayıplarının erken dönemde tespit edilmesi ve işitme kaybının uygun bir şekilde rehabilitasyonunun yapılarak çocuğunuzun yaşam kalitesinin artırılmasıdır. Bu süreçlerde ebeveynlere düşen görev, çocuğunuz doğduğunda hastanede yapılması zorunlu olan bu taramayı takip etmeniz ve çocuğunuz bu testi geçemediyse size önerilen diğer testleri uyum içinde yaptırmanızdır.
Yeni doğanlarda yapılan işitme kaybı taramaları sonrasında sağlık sorunu tespit edilen çocuklar için, yapılan testlerin tekrarı istenecektir. Eğer sonuç alınamazsa “ABR” olarak isimlendirilen bir diğer teste geçilir. Bu test ile işitme kaybı yaşanan çocuklardaki işitme eşikleri tespit edilecektir. Uygulanan ABR testi sonucunda da bir problem tespit edilirse özel işitme cihazı kullanılması önerilir.
Belirli bir süre bu cihazlar kullanıldıktan sonra işitme kaybının devam ettiği durumlarda ya da ileri derecede işitme kaybı olan çocuklarda “Koklear implant” olarak isimlendirilen ve halk arasında biyonik kulak olarak bilinen ve kulak içine ameliyat ile yerleştirilen bir cihaz kullanılması önerilir. Kulak içine yerleştirilen implant sonrasında özel bir eğitim programı başlatılır ve işitme kaybı giderilmeye çalışılır.
Orta Kulak İltihapları İşitme Kaybının Nedeni Olabilir![]()
Çocuklarda görülen işitme kayıplarının, en sık görülen bir diğer nedeni ise orta kulak iltihaplarıdır. Her çocuk, 7-8 yaşına kadar belirti vermeksizin ya da belirti vererek en az bir kez orta kulak iltihabı geçirir. Genelde bu sağlık sorunlarının çoğu tedavili ya da tedavisiz iyileşir ve ileride bir probleme neden olmaz. Ancak bazı durumlarda iyileşme uzar ve kulak zarının ortasında belirli miktarda sıvı kalır ve işitme kaybına yol açar. Eğer orta kulak iltihaplarından sonra bir işitme kaybı olmuşsa KBB uzmanına danışılmalı ve süreç takip edilmelidir. Kulak zarı arkasında biriken sıvının 3 aylık sürecin geçmesi beklenir. 3 ayın sonunda geçmediği takdirde, çocuktaki işitme kaybının derecesini ve kulak zarında bir hasar oluşturup oluşturmadığına göre kulak zarına tüp takılması kararı verilebilir. Bu tüpler, halk arasında pil olarak bilinmektedir. Tüpler, belirli bir süre kulakta kaldıktan sonra kendiliğinde atılır. Tüplerin dışarıdan görülmesi mümkün değildir.
Buna benzer başka bir durum ise orta kulak iltihaplarından sonra kulak zarlarının arkasında sıvı kalmasa bile, hastalığın sık sık tekrarlanmasıdır. 6 ayda 3, yılda 4’ten fazla orta kulak iltihabı geçiren bir çocukta yine kulak zarına tüp takılması kararı verilebilir. Çocukluk çağında işitme kayıpları açısından riskli bir diğer durum ise, bu dönemlerde geçirilen ateşli hastalıklardır. Ateşli bir hastalık sırasında gelişen bir işitme kaybına dikkat etmek gerekir. Ülkemizde uygulanan aşı programı sayesinde bu tür hastalıların görülme oranı azalmıştır. Bundan dolayı çocuklarınızın tam ve zamanında yapılmasına özen göstermelisiniz.