Egzama bebeğinizi uykusuz bırakabilir

Her yaş grubunda görebilecek bir cilt rahatsızlığı olan egzama, daha çok 2-3 aylık bebeklerin ciltlerinde ortaya çıkıyor. Egzama tedavisi ile bebekleri cilt rahatsızlığı olan egzamadan kurtarmak ve hastalığı tedavi etmek mümkün…

Bebeğinizdeki kaşıntı, kızarıklık, sızıntı ve kepekli lezyonlar egzama diğer bilinen adıyla dermatit hastalığını işaret ediyor. İç ya da dış etkenlerin uyarısıyla deride oluşan bu yangısal reaksiyonun bebeklerde ya da çocuklarda en sık atopik dermatit tipine rastlanıyor. Hayli inatçı ve sabır isteyen bu hastalıkta doktor muayenesini ve önerilerini dikkate almanın, ilaç kullanımı konusunda da asla doktora danışmadan hareket etmemek gerektiğini söyleyen Memorial Şişli Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Füsun Bilgin Karahallı, bebek ve çocuklarda egzama hakkında tüm merak edilenleri bizlerle paylaşıyor.

BEBEK VE ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLEN DERMATİT TİPLERİ

Çocuk Bezi (Diaper) Dermatit:

Çok sık görülen bir egzamadır. Bez bölgesinde nem, sürtünme, idrar ve dışkıyla temasa bağlı gelişir. Başlangıçta hafif kızarıklık, ödem görülür. Sonrasında ise lezyonlarda yayılma ve deri bütünlüğünde bozulma hatta ülserler olmaya başlar. Nemli bir bölge olduğundan candida türü mantar enfeksiyonları da sık eklenir. Çocuk mümkünse belli aralıklarla bezlenmeden bırakılmalı, derinin kuruması ve havalanması sağlanmalıdır. İdrar ve dışkılama sonrası en kısa zamanda bez değiştirilmelidir. Altını yıkarken sık sık sabunlamak, alkollü mendillerle temizlemek yerine su içinde yağ emülsiyonu temizleyiciler kullanılmalıdır. Her bez değişiminde bariyer oluşturarak deriyi zararlı iritanlardan koruyan çinko oksit kremler kullanılmalıdır. Nistatin ve hidrokortizon içeren kremler de tedavi de kullanılmaktadır.

Bebeklik Tipi Seboreik Dermatit:

Sıklıkla ilk 3 ayda başlar ve 1 yaş civarında geriler. Asıl olarak saçlı deri ve boyun kol ve bacak katlantı yerlerini tutar. Saçlı deride kalın, sarımsı renkte kabuklar yapar. Saç kaybı görülmez. Vücutta büklüm yerlerinde ise kızarık, üzeri pullu lezyonlar görülür. Bebeklik tip seboreik dermatit selim seyirli ve geçici bir rahatsızlık olduğundan genelde basit önlemler tedavide yeterlidir. Yaygın tutulumlarda bile bebe yağları sonrası şampuanla yıkama yeterli olmaktadır. Çok dirençli olgularda hafif etkili kortikosteroidler kullanılabilir.

Şiddetli kaşıntı bebeklerin huzurunu kaçırıyor

Atopik dermatit ya da atopik egzamanın çocukluk yaşı itibariyle ortaya çıktığı ve hayat boyu devam edebileceği bilinmelidir. Kaşıntı özellikle gece şiddetlenen kaşıntı, bu hastalığın en rahatsız edici semptomudur. Kaşımaya bağlı kızarık, kalınlaşmış deri lezyonları görülür ve kaşınmaya bağlı sekonder enfeksiyonlar eklenebilir. Daha büyük çocuklarda, döküntüden önce kaşıntı başlayabilir. Yoğun kaşıntı, atopik dermatitli hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Kaşıntı nedeniyle özellikle bebeklerde uyku düzeninin bozulması, çocuklarda okul hayatlarında konsantrasyon sorunlarına yol açabilir. Buna ek olarak; çocukların düzenli ve yeterli uyuyamaması aileyi de yorgun, dalgın ve başarısız bir çocuk karşı karşıya bırakır. Çocuğa bu konuda yapılan baskı, çocuğu strese sokacağı için sorunun daha fazla şiddetleneceği bilinmelidir.

Atopik dermatitli çocuklarda uyulması gereken kurallar

• Sıcak banyolardan kaçınılmalı
• Banyoda sert lif ve keseler kullanılmamalı
• Alkali sabunlar kullanılmamalı ve deri aşırı ovalanmamalı
• Su ılık olmalı
• Nemlendiricili temizleyiciler kullanılmalı
• Banyodan çıkar çıkmaz uygun bir nemlendiriciyle vücut nemlendirilmeli
• Pamuklu ve sıkmayan kıyafetler tercih edilmeli
• Spesifik bir gıda alerjisi varsa gıda kısıtlaması olmalı
• Odalar havalandırılmalı ve nemlendirilmeli
• Doğal içerikli gıdalar tüketilmeli
• Çok sık el yıkamadan kaçınılmalı
• Toz çeken eşyalar çocukların uyuduğu odalardan uzak tutulmalı

Şikayetler bahar aylarında tırmanışa geçiyor

Bebeklik çağında görülen atopik dermatit ve çocukluk çağında görülen atopik dermatit olarak ikiye ayrılır. Bebeklik çağı atopik dermatiti çoğunlukla yaşamın ilk yılı içinde başlar. Atopik dermatite sıklıkla ailesinde alerjik astım, saman nezlesi gibi diğer atopik hastalıkların görüldüğü bebek ya da çocuk grubunda rastlanır. Atopik egzamanın klinik bulguları hastanın yaşam boyunca herhangi bir zamanda alevlenme göstermekle birlikte genellikle ilk bulgular bebeklik çağında ortaya çıkar. Belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Kaşıntı
• Tekrarlayan egzama lezyonları
• Yanaklarda kızarıklık, pullanma
• Kuru deri
• Saçlı deri, boyun, bilekler ve dirsek bölgesinde döküntüler
• Yüzde solukluk
• El temizliğini ılık suyla yapın, Kağıt havluyla kurulanmalı
• Stresten uzak kalınmalı

Doktora sormadan krem kullanılmamalı

Egzama tedavisinde başlangıçta ıslak pansumanlar, lokal kortikosteroidli pomadlar ve kortizon dışı bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılır. Atak sıklığını azaltmak, deriyi güçlendirmek amacıyla nötral sabunlar, bariyer kremler, nemlendiriciler ve eldivenler önerilir. Genel önlemlerin haricinde spesifik tedavi olarak bebek ve çocuklarda düşük etkili kortikosteroidli kremler, kaşıntı giderici antihistaminik şurup ve damlalar kullanılabilir. Bu kremler kortizon içerdiği için kullanım sürelerinin sıklıkla 5-7 gün arasında olduğu ve 1 haftayı geçmemesi gerektiği vurgulanır. Egzama tekrar eden ve yıl içerisinde belli dönemlerde tırmanışa geçebilen bir hastalık olduğu için doktora sormadan kortizon içeren kremlerin kullanımından mutlaka kaçınılmalıdır. Özellikle bebek ve çocuk yaş grubunda bilinçsizce bu kremlerin kullanılmamasının sakıncalı olduğu unutulmamalıdır.

• Avuç içi, ayak tabanındaki çizgilerinde artış
• Göz altı morluğu ve çizgilenmeleri
• Kaşların dış kısımdan dökülmesi
• Parlak tırnaklar
• Dudak kenarında çatlaklar
• Boyunda katlantılar
• Deri renk değişiklikleri
• Tekrar eden kaşıntılar
• Kaşıntı sonrası deride sulantılı yaralar
•  Deri enfeksiyonlarına yatkınlık

Bu çeşitli deri bulgularının birkaçının bir arada bulunması doğrudan atopik egzamayı akla getirmelidir. Klinik tablo bahar aylarında çayır ve ağaç polenleri nedeniyle alevlenme gösterebilir. Tedavide deri nemlendiricileri, antihistanimikler, lokal kortizonlu kremler, nemlendirici banyolar sık kullanılır. Fototerapi de tedavide kullanılmaktadır.

Egzaması olan bebeklerde bunlardan kaçının

Egzamanın yol açtığı en önemli şikayetlerden biri olan kaşıma ve ovalama deride yaraların oluşmasına neden olabilir. Yaralı derinin su toplaması ve sürekli kaşıma eylemenin devam etmesi ise enfeksiyonların kapısını aralar. Bu nedenle alerjik bünyeye sahip olan ve daha önce egzama teşhisi konulan bebeklerde bazı kurallara dikkat edilmelidir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Aşılar
• Viral enfeksiyonlar
• Kış ayları ve kuru hava
• Aşırı sıcak hava ve terleme
• Yünlü giysi ile temas
• Vücuda temas eden kimyasal ya da diğer maddeler
• Stres, korku, telaş ve sıkıntı gibi psikolojik faktörler
• Klima ya da kalorifer ortamı Alerjik gıdalar bebeklerin cilt şikayetlerini ciddi anlamda tetiklemekte ve artırmaktadır. Bu nedenle çocuk doktorlarının da vurguladığı, özellikle 1 yaşa kadar bazı gıdaların bebeklere yasaklı olduğu unutulmamalıdır. Alerji duyarlılığını artıran bu gıdalar şöyledir:
• İnek sütü
• Yumurta
• Buğday
• Fındık-fıstık
• Balık
• Soya
• Bal
• Çilek
• Kahve-çikolata
• Çay
• Hazır gıdalar
• İşlenmiş etler