Hamilelikte Astımın Tedavisi

Hamilelikte Astımın Tedavisi

Polen, dış ve iç hava kirliliği, stres gibi nedenler astımı tetikleyen uyaranlar. Tüm bunların yanına hamilelik eklenince korkutucu bir hal aldığını düşünüyoruz. Tüm bu korkularımızı kenara atıp astım ve alerjik astım şikayetini Yrd. Doç. Dr. Ramazan Ersoy’un yorumlarıyla ele aldık.

Hamilelik ve Alerjik Astım

Günümüzde alerjik hastalıklar toplumda en sık görülen içinde yer almaktadır. Özellikle astım ülkemizde yaklaşık her 100 yetişkinden 5-7’sinde, yani 10 kişiden birinde görülebilmektedir. Yaşadığımız ortamdaki hava kirliliği veya bölgesel farklılıklar bu oranları değiştirmektedir. Bu yüzden bu sıklık nedeniyle gebelik döneminde alerjik hastalıklar karşımıza çokça çıkabilmektedir. Astım ilk kez hamilelikte ortaya çıkabileceği gibi, gebelik önceden var olan astımı daha
da kötüleşir. İyi ve düzenli tedavi edilmemiş astım, anne ve bebek için ciddi sorunlar yaratabilir. Alerjik astım nedeniyle görülen belirtiler hamilelik döneminde değişkenlik gösterir.

Alerjik Astım

Bu hastalarda hamilelik boyunca astım kontrol altında olur ve hamilelik sonrasında yine yoğun astım şikayetleri devam edebilir. Üçte birinde aynı kalabilir ve diğer üçte birinde ise astım şikayetlerinde kötüleşme görülebilir. Gebelik öncesinde astımı kontrol altına alınamayan hastalarda kötüleşme ve ataklarda artış daha sık görülür. Tekrarlayan gebelik durumlarında astım bir önceki gebelikte nasıl seyretmişse bu gebeliğinde de sıklıkla benzer seyreder.

Astım Kontrol Altında Olmadığı Nasıl Anlaşılır?

Hamilelikten önce astımı kontrol altında olmayan hastalarda hamilelik süresi boyunca astım şikayetlerinde daha fazla artış görülmektedir. Özellikle astım için önerilen ilaçlara daha fazla ihtiyacı olabilir. Astım kontrol altında olup olmadığını astım kontrol testi yaparak anlayabiliriz. Astım kontrol testinde sorduğumuz 5 soru ve bu sorulara verilen cevaplara göre verilen puanlar değerlendirilir. Her soru 5 puan üzerinden değerlendirilir. Toplam puan 25 ise tam kontrol, 24-20 ise kısmi kontrol ve ≤19 ise kontrol altında değildir. Solunum fonksiyon testlerinde FEV1 değerlerinin düşük olması bize astımın kontrol altında olmadığını gösterir. Alerjik astımın kontrol altında olmamasının neden olacağı komplikasyonlar göz önüne alındığında, astımı kontrol altına almak için yeterli ilaç tedavisi uygulanması gerektiği açıktır.

Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar

Kullanılan ilaçlar aynı şekilde gebelikte güvenle kullanılabilir mi, sorusu aklımıza gelmektedir. Kullanılan ilaçlara bağlı oluşabilecek yan etkiler astımın kontrol altına alınamadığında neden olacağı zararların yanında rahatlıkla göz ardı edilebilir. Gebeliğin başında ağır astım şikayetleri olan hastaların hamilelik süreci boyunca astımının ağır şiddette geçtiği görülmüştür. Astımı kontrol altında olan gebelerin hamilelik süreci de kontrol altında
normale yakın geçmektedir. Fetüs ve gebe için çok sorun olmadan hamilelik süreci tamamlanmaktadır. Bu yüzden astım kontrolü devamlı olmalıdır özellikle hamilelik sürecini başından itibaren kontrol altına alınmalıdır. Alerjik astım kontrolü için kullanılacak astım ilaçları alerji uzmanları ve kadın doğum uzmanları kontrolünde korkmadan kullanılabilir.

GEBELİKTE ASTIM TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR ?

Tedavide temel prensip astım kontrol altında tutan en az sayıda ve dozda ilaç kullanılmasıdır. Astım ilaçları
gerektiğinde de kullanılmasından kaçınılmamalıdır. Astımlı bir hamile hastanın tedavisinde mümkün olduğunca gebenin astımını kontrol altında tutmak ve aynı süreçte fetüse en az zarar verecek şekilde tedavi uygulamak gerekir. Astımlı hamile hastanın tedavisi bu yüzden denge içinde olması gereklidir.

PEKİ ASTIM İLAÇLARI NASIL KULLANILIR ?

Astımı olan hastalar hamilelik öncesinde alerjik astımın kontrolü için birçok ilaç kullanması gereklidir. Astımlı hastalar hamile kaldığında daha önce kullanmış oldukları bazı ilaçların kullanımında dikkat edilmesi gerektiren noktalar vardır. Astımlı hamile hastalarda da aynı şekilde astım kılavuzun da yer aldığı gibi astım hastaları için uygulanan basamak tedavisi uygulanır. Alerji uzmanları tarafından değerlendirilen hastalar yukardaki şekilde astım ilaçları kullanması gereklidir. Astım ilaçları için yapılan çalışmalar neticesinde hamilelerde kullanımı ile ilgili güvenlik skalası belirtilmiştir.

Hamile hastalarda kullanılan ilaçların fetüs üzerinde zararlı etkileri olabileceği için son derece dikkatli olmak gerekir. Bu konuda FDA (Food and Drug Administration-ABD’nin ilaç ve gıdaları denetleyici en üst kurulu) ilaçları gebelikte bebek üzerinde etkileri açısından beş ayrı gruba ayırmıştır. Bu sınıflandırma birçok açıdan yetersizdir ve kafa karışıklığına yol açabilir. Astım ilaçları FDA tarafından belirtilen skala içerisinde nerede yer almaktadır diye bakıldığında çoğu B ve C
kategorisindedir. Hamilelik sürecinde kullanılan astım ilaçları hakkından toplanan bilgiler ışığında hamilelik sürecinde kullanabileceğimiz ilaçlar gebenin ve fetüsün en az zarar göreceği şekilde düzenlenmelidir.

Hamilelikte Alerji Aşılarına Devam Edilmeli Mi?

Hamilelik sürecinde diğer bir tedavi de alerjik astımlı hastalar için uygulanan alerji aşılarıdır. Önce uygulanmaya başlanan alerji aşılarının idame dozlarda fetüs ve gebe üzerinde her hangi bir zararı gösterilmemiştir. Başlayan alerji aşıları daha öncesinde alerjik reaksiyon yaşamadıysa idame tedavisine geçildiyse güvenli bir şekilde alerji uzmanları eşliğinde uygulanabilir. Hamilelik sürecinde alerji aşılarına başlamak veya yüksek dozlar çıkmak uygun değildir.

Hamilelik süreciyle birlikte astım seyri değişkenlik gösterebilir. Daha kötüye gidebilir aynı şekilde devam edebilir veya daha iyi şekilde olabilmektedir. Hamilelikten önce astımı kontrol altında olanlar hamilelik ile birlikte kontrol altında
devam edebilir. Astımı kontrol altında olmayan hamilelerde astım daha ağır belirtilerle seyretmektedir. Hamilelikten önce kullanılan astım ilaçları hamilelik süresinde de kullanılması gerekebilir. Astımla birlikte hamilelerde kullanılan ilaçlar gebelerden en iyi kontrolü sağlarken fetüs üzerinde de en az yan etkiye yol açacak şekilde yapılmalıdır.

Hamilelik boyunca astım için kullanılacak ilaçlar fetüs üzerinde etkileri en az olarak şekilde düzenlenmelidir. Hamile olmadan önce başlanan alerji aşıları daha önce yan etkiye yol açmadıysa ve idame dozlarında ise alerji hekimleri kontrolünde verilebilir. Hamilelerde astımı en iyi şekilde kontrol altına almak için eşlik eden alerjik nezle varsa mutlaka alerjik nezle tedavisi de yapılmalıdır. Alerjik nezle şikayetleri kontrol altına alınmazsa alerjik astımı da kontrol altına almak zorlaşır.